Hypnotherapie en verslaving 

 

Heb je het gevoel dat je de controle kwijt bent over bepaald gedrag — zoals porno, alcohol, blowen, eten of eindeloos scrollen? Dat je jezelf keer op keer belooft ermee te stoppen, maar toch weer terugvalt? Verslaving gaat niet over zwakte of wilskracht. Het is een patroon dat diep in je systeem verankerd zit. Een manier om te dempen, te verdoven, te ontsnappen.

 

In mijn praktijk werk ik met mensen die worstelen met verschillende vormen van verslaving, zoals seks-, liefde- of pornoverslaving, middelengebruik (alcohol, cocaïne, GHB), gameverslaving en overmatig eetgedrag. Soms zijn ze al gestopt, maar niet in herstel. Soms willen ze eerst begrijpen wat er onder hun gedrag ligt. 

In de kern is elke verslaving een manier om met chronische stress om te gaan. Voor sommige komt die stress voort uit pijnlijke jeugdervaringen, voor anderen uit gevoelens van eenzaamheid, schaamte of een negatief zelfbeeld. Vaak gaat het gepaard met een onvermogen om op een gezonde manier met moeilijke situaties en gevoelens om te gaan. 

“Not why the addiction, but why the pain.”

                                   - Gabor Maté

Symptomen van een verslaving 

Onderscheid tussen een gezond gebruik of verslaving is niet altijd makkelijk te onderscheiden. Je hebt last van een verslaving als:

  • je wilt stoppen maar het lukt je niet
  • je dwangmatig gedrag steeds grotere en extremere vormen aanneemt
  • je gedrag/gebruik negatieve gevolgen voor je relatie, gezondheid werk of studie heeft
  • je last hebt van sterk wisselende gemoedstoestanden.

 

Waarom is stoppen zo moeilijk?

Veel mensen begrijpen rationeel dat hun gedrag hen schaadt. En toch blijven ze erin hangen. Dat is niet omdat je dom bent, of niet gemotiveerd — maar omdat je zenuwstelsel, je onbewuste, iets probeert te reguleren. Pijn, spanning, schaamte, eenzaamheid, leegte… Verslaving is vaak een antwoord op iets anders, lees ook: Waarom seksverslaving niet over seks gaat, en alcoholverslaving niet over alcohol. 

Hypnotherapie helpt je om die onbewuste lagen te verkennen. Sommige mensen hopen dat hypnotherapie een snelle oplossing biedt, een 'quick fix'. Ik begrijp die wens maar al te goed — ik had in mijn eigen herstelproces ook graag iets gehad dat mijn verslaving als sneeuw voor de zon zou laten verdwijnen. Maar zo werkt het helaas niet, ook niet met hypnotherapie. 

Hoe werkt hypnotherapie bij verslaving?

Hypnotherapie werkt via ontspanning, verbeelding en het gericht aanspreken van je onderbewuste. We gaan voorbij aan de laag van “ik moet stoppen”, en richten ons op de vraag: wat probeert dit gedrag op te lossen? En wat heb jij eigenlijk écht nodig? Soms werken we met herinneringen of overtuigingen die diep opgeslagen liggen. Soms met het leren verdragen van ongemak. Soms met het vinden van nieuwe manieren om spanning of onrust te reguleren. Ook technieken als EMDR of innerlijk kindwerk kunnen onderdeel zijn van het proces. Mijn ervaring is: hoe meer je jouw eigen reacties leert begrijpen — zonder oordeel — hoe makkelijker het wordt om die cyclus te doorbreken. Niet vanuit zelfafwijzing, maar juist vanuit verbinding met wie je ten diepste bent.

Werken op twee niveau's - Het bewuste en het onbewuste

Verslaving begint vaak als een oplossing voor iets wat te veel was — en wordt gaandeweg een probleem op zichzelf. In mijn praktijk werk ik daarom op twee niveaus: het gedrag dat zichtbaar is, én de innerlijke dynamiek daaronder.

Je zou het kunnen vergelijken met een ruiter op een paard. De ruiter (je denkende, bewuste deel) weet waar hij heen wil: stoppen, grenzen stellen, gezondere keuzes maken. Maar als het paard (je gevoel, lijf en onderbewuste) schrikt of doordraaft, helpt geen rationeel inzicht meer. In herstel leren we niet harder aan de teugels trekken, maar luisteren naar het paard. Begrijpen waarom het reageert zoals het doet, en het opnieuw leren vertrouwen.

1. Gedragsverandering

We beginnen vaak met het versterken van de ruiter. Dat betekent helder krijgen wat je wilt, je motivatie onderzoeken, en haalbare stappen zetten.

Bijvoorbeeld: een cliënt wilde stoppen met gokken en middelengebruik om te sparen voor een reis. Zijn eerste stap? Twee keer per week sporten met collega’s. Dat kleine succes bracht een klein beetje vertrouwen, waarna hij ook grotere stappen durfde te zetten — zoals het verwijderen van nummers van dealers. Zo ontstaat er verandering van binnenuit, stap voor stap.

 

2. Onderliggende Oorzaken:

Maar duurzaam herstel vraagt méér dan alleen sturing. Het paard moet ook leren dat het veilig is. Daarom gaan we ook werken op de diepere lagen: waarom ben je ooit gaan gebruiken? Wat wil er gevoeld of gezien worden? Met hypnotherapie, EMDR, IFS of EFT maak je contact met de onbewuste overtuigingen, beelden en reacties die je gedrag aansturen. Bijvoorbeeld oude schaamte, pijn, of het gevoel er alleen voor te staan. Door die delen te ontmoeten — in plaats van ze te onderdrukken — ontstaat er ruimte voor werkelijke verandering. Je lijf wordt rustiger, je reacties minder dwingend, en de weg vooruit wordt helderder.

 

 “The opposite of addiction is not sobriety.

The opposite of addiction is connection.”

                           
                                                                                                      - Johann Hari

Ervaringsdeskundig en therapeut in één

Ik combineer mijn therapeutische kennis met mijn eigen ervaring met verslaving. Ik begrijp hoe hopeloos en eenzaam het voelt om vast te zitten in een destructieve gewoonte. Voor mij voelde verslaving als vastzitten in drijfzand, waar elke poging om los te komen me alleen maar dieper in de problemen bracht. Maar die ervaring is nu van onschatbare waarde in mijn werk als therapeut en groepstherapeut in de verslavingszorg. Herstel was een confronterende, maar ook vooral een verrijkende reis. 

Het herstelproces is intens en uitdagend, maar ook een kans om jezelf op een diep niveau te leren kennen en te transformeren. Het biedt je de mogelijkheid om verbinding te maken met jezelf en anderen, want het tegenovergestelde van verslaving is verbinding. Samen werken we aan het vergroten van je eigen regie, inzicht en veerkracht, zodat je met groeiend vertrouwen je weg naar herstel kunt vervolgen.

 

Meer lezen over hoe je zelf stappen kunt zetten in herstel?  Wat kan ik zelf doen aan mijn verslaving?

Bekijk hoe het Herstelkompas je meer helderheid en inzicht kan geven in je verslavingsgedrag, maar ook in je herstelgedrag.