"Why you think the internet was born? Porn, porn, porn!". Dit zingen ze in de musical Avenue Q, in het nummer The internet is for Porn. Maar onze interesse en fascinatie voor seksuele beelden overschrijdt ruimschoots de grenzen van het digitale tijdperk. Erotische muurschilderingen in Pompeii, de Warren Cup - een Romeinse zilveren beker uit de eerste eeuw waarop twee jonge mannen innig de liefde bedrijven, en Chinese erotische schilderijen uit de 19e eeuw laten zien dat fascinatie voor visuele seksuele prikkels van alle tijden is.
Ondanks dat porno dus van alle tijden is, is met de komst van internet wel iets veranderd. Porno is tegenwoordig namelijk overal en altijd toegankelijk voor iedereen. Het is zelfs zo toegankelijk dat kinderen gemiddeld 11 jaar oud zijn als ze (ongewild) voor het eerst in aanraking komen met internetporno.
Wat ook anders is met internetporno is de duizelingwekkende hoeveelheid. De grootste pornosite ter wereld had in 2022 gemiddeld 2,5 miljard bezoekers per maand! Ik heb het even uitgerekend, dat is 83,3 miljoen bezoeken per dag en 3,47 miljoen bezoeken per uur. Dat was meer dan TikTok en Netflix samen! Dit is dus slechts één website! En alsof er nog niet genoeg porno is, want iedere dag komen er 266 nieuwe pornowebsites bij!
Waarom kijken we porno?
Een deel van het antwoord op die vraag ligt in het beloningssysteem in onze hersenen. Ons beloningssysteem is een deel in het brein dat ervoor zorgt dat we aandacht geven aan dingen die noodzakelijk zijn voor onze overleving. We worden beloond om aandacht te geven aan eten, seks, veiligheid, sociale contacten met dopamine, een neurotransmitter die beloning en plezier reguleert. Dus onze hersenen zijn evolutionair geprogrammeerd om op seksuele beelden te reageren met dopamine. Maar dat is slechts een deel van antwoord op de vraag waarom we zoveel en zo vaak porno kijken. Porno heeft behoorlijk wat voordelen: het is anoniem en alles wat je maar kan bedenken is voorhanden (no pun intended). Daarbij is porno altijd beschikbaar, heeft nooit 'geen zin', is nooit 'moe' en het wijst je nooit af.
Het heeft ook geen oordeel over je fantasieën en je seksuele voorkeuren. Het zegt nooit dat je te lang of te kort, te vaak of te weinig seks wilt en het kan zolang doorgaan als je maar wilt. En wat mensen vaak onderschatten: porno confronteert ons niet met onzekerheden over ons lichaam en onze seksuele prestaties, of wat onze verlangens zijn.
"Porno confronteert ons niet met onze
onzekerheden over ons lichaam,
seksuele prestaties of de schaamte van
onze verlangens."
Porno verandert de bedrading in ons brein
Maar deze medaille heeft twee kanten, want voor deze voordelen betalen we ook een prijs. Porno is namelijk zo hyperstimulerend dat het de bedrading van ons brein sterk kan veranderen. De overmatige prikkels van porno kunnen je brein zo beïnvloeden dat het gewend raakt aan die intense ervaringen wat ervoor kan zorgen dat ons beloningssysteem verandert. Een van de gevolgen kan zijn dat het moeilijker wordt om seksueel opgewonden te raken bij een echt persoon. Hierdoor kijken sommige mensen zelfs 'liever' porno voor bevrediging dan een echte relatie te hebben. Bovendien is er een verband tussen overmatig pornogebruik en depressieve symptomen, een lagere levenskwaliteit en verslechterde geestelijke gezondheid. Mensen die verslaafd raken aan porno, wiens brein is veranderd en waarbij de dopamine receptoren niet goed meer werken gaan vaker kijken, langer kijken of gaan meer extremere vormen van porno kijken.
Waarom raakt iemand verslaafd aan porno?
Terwijl bijna 90% van de mannen naar porno kijkt, is het essentieel om het onderscheid te begrijpen tussen 'normaal' gebruik en dwangmatig gedrag. Het draait niet alleen om hoe vaak of hoe lang je kijkt, maar vooral om de rol die porno heeft in iemands leven. Seksverslaving is diep verweven met een lage eigenwaarde. Mensen met een gezonde seksuele relatie hebben doorgaans een stevig fundament van eigenwaarde. Aan de andere kant zijn mensen met een negatief zelfbeeld en een lage eigenwaarde vatbaarder voor de lokroep van seksverslaving, waarbij trauma, opgroeien in een emotioneel koude omgeving en angstige hechting een cruciale rol spelen.
In zekere zin gebruiken ze porno als een verdovingsmiddel voor hun negatieve zelfbeeld en lage eigenwaarde. Ironisch genoeg lijkt dit in eerste instantie te werken, resulterend in een krachtige dosis dopamine. Echter, dit creëert een afhankelijkheid van porno om zich beter te voelen, waardoor een neerwaartse spiraal ontstaat. Het is pijnlijk om te beseffen dat porno bevrediging belooft, maar uiteindelijk het tegenovergestelde effect heeft.
"De vraag is niet waarom de verslaving, maar waarom de pijn."
- Gabor Maté
Hoe herstel je van een pornoverslaving?
Bij een pornoverslaving zijn we verdwaalt geraakt in een parallelle wereld en raken we steeds verwijderd van de echte wereld. Herstellen van een verslaving begint met het besef dat de manier waarop we proberen onze probleem op te lossen, het probleem juist verergert. En dat de manieren die we tot nu toe hebben geprobeerd om er vanaf te komen niet werken. Dat komt omdat mensen zich alleen richten op het oppervlakkige symptoomgedrag.
Stap één om uit deze cirkel te stappen is hulp zoeken. Vervolgens richt je je in het op het versterken van eigenwaarde. In dit proces wordt het herontdekken van zelfoverwinning een krachtig hulpmiddel voor genezing en herstel.
Podcast over porno en verslaving
Samen met collega Chris Knorren maak ik de podcast Liefde Zonder Masker, aflevering 3 gaat helemaal over porno en verslaving. We behandelen vragen als is porno kijken normaal? Hoe verslavend is porno? En wanneer wordt porno een probleem? Deze en alle andere afleveringen zijn te beluisteren via Spotify. Klik op de link: https://open.spotify.com/episode/6xGGv373ZJawWP0Auxb7E2?si=916b9ba147754f22 om naar de aflevering over porno en verslaving te luisteren.
Je kan hulp krijgen met individuele therapie volgen of in groepstherapie waarin je onder begeleiding van ervaren groepstherapeuten met anderen belangrijke onderwerpen bespreekt en leert van elkaar. Er zijn ook gratis 12-stappen groepen zoals SLAA, waar je terechtkan.
Reactie plaatsen
Reacties