"Why you think the internet was born? Porn, porn, porn!". Dit komt uit de musical Avenue Q, uit het nummer The internet is for Porn. Maar onze interesse en fascinatie voor seksuele beelden overschrijdt ruimschoots de grenzen van het digitale tijdperk. Erotische muurschilderingen in Pompeii, de Warren Cup - een Romeinse zilveren beker uit de eerste eeuw waarop twee jonge mannen innig de liefde bedrijven en Chinese erotische schilderijen uit de 19e eeuw. Onze fascinatie voor visuele seksuele prikkels is van alle tijden.
Ondanks dat porno dus van alle tijden is, is met de komst van internet wel iets veranderd. De toegankelijkheid heeft bijvoorbeeld als gevolg dat kinderen gemiddeld 11 jaar oud zijn als ze (ongewild) voor het eerst in aanraking komen met porno. Wat ook anders is met internetporno is de duizelingwekkende hoeveelheid: de grootste pornosite ter wereld had in 2022 gemiddeld 2,5 miljard bezoekers per maand! Ik heb het even uitgerekend, dat betekent 83,3 miljoen bezoeken per dag en 3,47 miljoen bezoeken per uur. Dat is meer dan TikTok en Netflix samen! Dit is dus slechts één website! En alsof dat nog niet genoeg is, komen er iedere dag - hou je vast - 266 nieuwe pornowebsites bij. Iedere dag!
Waarom kijken we porno?
Een deel van het antwoord op die vraag ligt in het beloningssysteem in onze hersenen. Ons beloningssysteem is een deel in het brein dat ervoor zorgt dat we aandacht geven aan dingen die noodzakelijk zijn voor de overleving. We worden beloond om aandacht te geven aan eten, seks, veiligheid, sociale contacten met dopamine, een neurotransmitter die beloning en plezier reguleert. Dus onze hersenen zijn evolutionair geprogrammeerd om op seksuele beelden te reageren met dopamine. Maar dat is slechts een deel van antwoord op de vraag waarom we zoveel en zo vaak porno kijken. Porno heeft behoorlijk wat voordelen, het is anoniem en alles wat je maar kan bedenken is voorhanden (no pun intended). Porno is altijd beschikbaar, heeft nooit 'geen zin', is nooit 'moe' en wijst je nooit af.
Porno confronteert ons niet met onze
onzekerheden over ons lichaam,
seksuele prestaties of de schaamte van
onze verlangens
Het heeft ook geen oordeel over je fantasieën of seksuele voorkeuren en waar je je voor schaamt. Het zegt nooit dat je te lang of te kort, te vaak of te weinig seks wilt en het kan zolang doorgaan als je maar wilt. En wat mensen vaak onderschatten: porno confronteert ons niet met onzekerheden over ons lichaam en onze seksuele prestaties, of wat onze verlangens zijn. Maar deze medaille heeft twee kanten, want voor deze voordelen betalen we ook een prijs. Porno is namelijk zo hyperstimulerend dat het de bedrading van ons brein sterk kan veranderen.
Porno verandert de bedrading in ons brein
De overmatige prikkels van porno kunnen je brein zo beïnvloeden dat het gewend raakt aan die intense ervaringen. Dit kan leiden tot veranderingen in het beloningssysteem en dat kan consequenties hebben. Het kan hierdoor moeilijker worden om opgewonden te raken bij een echt persoon. Als gevolg hiervan geven sommige mensen de voorkeur aan online porno voor bevrediging boven echte relaties. Bovendien is er een verband tussen overmatig pornogebruik en depressieve symptomen, een lagere levenskwaliteit en verslechterde geestelijke gezondheid. Mensen die verslaafd raken aan porno, wiens brein is veranderd, en waarbij de dopamine receptoren niet goed meer werken, gaan vaker kijken, langer kijken of gaan meer extremere vormen van porno kijken. Ze gaan hiermee door zelfs als ze het niet meer willen en ermee proberen te stoppen of minderen.
Waarom raakt iemand verslaafd aan porno?
Terwijl bijna 90% van de mannen naar porno kijkt, is het essentieel om het onderscheid te begrijpen tussen 'normaal' gebruik en dwangmatig gedrag. Het draait niet alleen om de frequentie of de duur van het kijken, maar vooral om de rol die dit gedrag speelt in iemands leven. Seksverslaving is diep verweven met een lage eigenwaarde. Individuen met een gezonde seksuele relatie hebben doorgaans een stevig fundament van eigenwaarde. Aan de andere kant zijn mensen met een negatief zelfbeeld en een lage eigenwaarde vatbaarder voor de lokroep van seksverslaving, waarbij trauma, opgroeien in een emotioneel koude omgeving en angstige hechting een cruciale rol spelen.
In zekere zin gebruiken ze porno als een verdovingsmiddel voor hun negatieve zelfbeeld en lage eigenwaarde. Ironisch genoeg lijkt dit in eerste instantie te werken, resulterend in een krachtige dosis dopamine. Echter, dit creëert een afhankelijkheid van porno om zich beter te voelen, waardoor een neerwaartse spiraal ontstaat. Het is pijnlijk om te beseffen dat porno bevrediging belooft, maar uiteindelijk het tegenovergestelde effect heeft.
"De vraag is niet waarom de verslaving, maar waarom de pijn."
- Gabor Maté
Hoe herstel je van een pornoverslaving?
Bij een pornoverslaving zijn we verdwaalt geraakt in een parallelle wereld en raken we steeds verwijderd van de echte wereld. Herstellen van een verslaving begint met het besef dat de manier waarop we proberen onze probleem op te lossen, het probleem juist verergert. En dat de manieren die we tot nu toe hebben geprobeerd om er vanaf te komen niet werken. Dat komt omdat mensen zich alleen richten op het oppervlakkige symptoomgedrag.
Stap één om uit deze cirkel te stappen is hulp zoeken. Vervolgens richt je je in het op het versterken van eigenwaarde. In dit proces wordt het herontdekken van zelfoverwinning een krachtig hulpmiddel voor genezing en herstel.
Je kan hulp krijgen met individuele therapie volgen of in groepstherapie waarin je onder begeleiding van ervaren groepstherapeuten met anderen belangrijke onderwerpen bespreekt en leert van elkaar. Er zijn ook gratis 12-stappen groepen zoals SLAA, waar je terechtkan.
Reactie plaatsen
Reacties