'Moet ik dan gaan tuinieren, ofzo?!' riep hij met handen in de lucht. De rest van de groep moest lachen, maar er zat ook oprechtheid in zijn vraag. Laten we hem Oscar noemen, Oscar is halverwege dertig, nu een paar maanden clean van middelen en obsessief vreemdgaan, wat hij bijna tien jaar heeft gedaan en zit nu twee maanden in groepstherapie. Dat doet hem erg goed. Bij de incheck had hij aangegeven dat hij tijd wilde van de groep.
'En nu ben ik ook nog gestopt met roken!' Hij zegt het alsof iemand hem iets heeft aangedaan. 'Het voelt allemaal alsof mijn leven een zwart-wit film is geworden. Alle kleur is eruit. ... Saai!' Dat is niet zo gek, want cocaïne, porno, gokken en alcohol verhoogt de dopamine in het brein zo sterk dat het is alsof je vuurwerk afsteekt in je brein. Dat is in het begin prachtig, overweldigend en intens. Maar na een paar keer voel je dat het effect niet zo sterk meer is dus heb je meer nodig, meer pijlen, meer voetzoekers en meer cobra's.
Als de kruitdampen optrekken
Dus na jaren vuurwerkshows te hebben afgestoken duurt het wel even voor de kruitdampen zijn opgetrokken. In die mist voelt het leven grauw en maakt iemand kennis met verveling en saaiheid. Onderstimulatie. En dat is niet fijn, zeker voor mensen met een verslaving. Want als er iets is wat die niet kunnen is omgaan met ongemak, pijn, verdriet, verveling, boosheid of onmacht. Bij een beetje ongemak zegt iemand: vuurwerk! Afknallen!
Een boos kind
'Saaiheid is de nieuwe norm. Zeker in het begin van herstel', zei mijn collega Chris. 'Maar ik wil dat helemaal niet voelen!, riep Oscar zichtbaar gefrustreerd, waarna hij z'n hoofd liet zakken. 'Welke indruk maakt Oscar op jullie?' vroeg ik aan de groep. 'Hij doet me denken aan mijn zoontje van acht als hij boos is', zei iemand.
De man vervolgde: 'Dat herken ik wel uit mijn eigen proces. Ik was alleen maar gefrustreerd en boos in het begin. En ik had nooit geleed om daarmee om te gaan. En ik was ineens bang voor dingen. Ik, bang! Dat had ik nog nooit gevoeld in mijn leven. Soms voelde ik me bang zonder te snappen waarom. Bang om te falen, om een gesprekje aan te gaan, op mijn werk.
'Hoe ging je daarmee om dan? ' vroeg Oscar. 'Het klinkt raar, maar het ging vooral over accepteren en niet meer vermijden. Dat vermijden had ik zolang gedaan, dat wilde ik perse niet meer. Dus ik deed soms meditatie, ik ging veel schrijven, soms erover praten. En ik ging naar groepstherapie', lachte hij.
'The attempt to escape from pain creates more pain'
- Gabor Mate -
Fietsen in de stromende regen
Dit zijn de momenten waar ik als counselor heel gelukkig van wordt, hierin wordt de kracht van de groep voelbaar. Ik moest denken aan een ervaring die ik had toen ik een jaar of dertien was, die ik deelde met de groep. 'We waren net klaar met hockeytraining en ik stapte samen met een vriendje op de fiets toen het heel hard begon te regenen. ' Nee!' riepen we heel hard, maar gek genoeg trok de regen zich er niets van aan. Het werd alleen maar erger! Op een gegeven moment voelde ik het water mijn nek en sokken insijpelen, en ten slotte ook mijn ondergoed. We waren tot het bot doorweekt en waren nog niet eens halverwege! En toen gebeurde iets wonderlijks: mijn vriendje begon namelijk keihard te lachen. 'Dit slaat helemaal nergens op!' schreeuwde hij lachend uit! Ineens gaven we beiden het verzet op, want we beseften dat we er gewoon helemaal niets aan konden doen. En vreemd genoeg werd de situatie niet meer klote, maar eigenlijk vrij hilarisch!
Acceptatie is de grootste verandering
De kern is niet de verveling en het ongemak, maar hoe we hiermee omgaan. Eigenlijk is de kern van het probleem onze weerstand tegen het ongemak. Want of we het nou willen of niet, verveling, verdriet, ongemak, kwetsbaarheid zijn onderdeel van het leven. Als je er iets aan kan doen, prima. Maar in het ontlopen van pijn ligt de mogelijkheid dat we alleen maar meer pijn voor onszelf creëren. Soms is het een kwestie van accepteren. Later in herstel kan het ook betekenen dat je saaiheid kan zien als een mogelijkheid om te reflecteren. En soms kan saaiheid een teken zijn om in beweging te komen. Bijvoorbeeld een nieuwe hobby uit te proberen, misschien zelfs wel tuinieren.
"De wonderlijke paradox is dat wanneer ik mezelf accepteer zoals ik ben,
dat ik dan pas kan veranderen."
Carl Rogers
Wil je reageren op het blog, dan kan dat hieronder, of je kan contact opnemen via het contactformulier.
Reactie plaatsen
Reacties