Suzanne is 24 jaar oud, studeert aan de universiteit en heeft dagelijks eetbuien. In ons eerste gesprek vertelt ze in een paar zinnen hoe het probleem is ontstaan: ‘Op de basisschool en het begin van de middelbare school werd ik heel veel gepest. Als ik na school naar huis fietste kwam ik langs de supermarkt waar ik M&M’s en andere chocola kocht. Thuis op mijn kamer at ik die alleen op. Daar ben ik niet meer mee gestopt’.
Stiekem vinden veel mensen dat een verslaving iemands eigen schuld is, of in ieder geval een vorm van zwakte. ‘Je stopt het toch zelf in je mond?’, of ‘Niemand dwingt je toch om te drinken?' 'Elke pondje gaat door het mondje', Dit soort ideeën dragen bij tot stigmatisering wat - ironisch genoeg - het probleem groter maakt omdat de verslaafde er niet over durft te praten.
Waarom gaan we door met iets wat we niet willen?
Ook de verslaafde zelf heeft meestal een enorm oordeel over zijn* eigen gedrag. Hij vindt zichzelf zwak en snapt niet waarom hij iets doet wat hij eigenlijk niet wil. Dat maakt het ook zo frustrerend: waarom gaan we door met iets wat zoveel ellende, pijn, verdriet en schaamte oplevert? Die vraag stellen mensen met een verslaving zichzelf heel vaak. Maar die vraag wordt meestal gesteld als oordeel en niet echt als vraag. Toch is het is een heel belangrijke vraag, want juist omdat we doorgaan met iets wat we niet willen en wat ons zoveel verdriet, ellende en pijn oplevert, laat zien dat er sterke drijfveren achter het gedrag en gebruik zitten.
"Juist omdat we doorgaan met iets wat we niet willen,
wat ons zoveel verdriet, ellende en pijn oplevert,
laat zien dat er sterkte drijfveren achter het gebruik en gedrag zitten."
Verslaving begint als welkome vriend
Een verslaving is een zeer complex proces, wat zich kan uiten in ieder gedrag dat in eerste instantie heel prettig is. Niemand kiest bewust om verslaafd te raken, het is een glijdende schaal waar je in terechtkomt zonder dat je dit doorhebt. Veel mensen met een verslaving weten niet eens wanneer ze precies verslaafd zijn geraakt. Het gebruik of gedrag begint ook vaak als leuk, gezellig of fijn. Suzanne vond het eten van de M&M's gewoon lekker. Ze had echt geen idee dat ze een eetstoornis zou ontwikkelen en tien jaar later iedere dag eetbuien zou hebben.
Een wijntje drinken met een vriend of vriendin kan heel prettig en gezellig zijn, net als jointje roken met vrienden, een avondje naar het casino of gamen. Op het moment dat iemand doorkrijgt dat het een probleem is, is het meestal te laat. Dan blijkt die welkome vriend ineens een sluipmoordenaar te zijn geworden. Maar niet iedereen die alcohol drinkt raakt verslaafd, niet iedereen krijgt eetbuien of raak verslaafd aan seks. Waarom raakte de ene persoon verslaafd en de andere juist niet?
De rol van trauma bij verslaving
Suzanne werd op de basisschool twee jaar lang gepest. Iedere dag ging ze met buikpijn naar school en thuis praatte ze er niet over. Haar ouders waren heel normale ouders, maar hadden helemaal niets door. Toen ze naar de middelbare school ging werd ze in het begin ook nog gepest. 'Op mijn kamer alleen eten, voelde veilig. Mijn kamer was de enige veilig plek.'
Onverwerkt trauma heeft een grote rol bij verslaving blijkt ook het ACE onderzoek. Verslavingsdeskundige Gabor Mate zegt over trauma: "Mensen vaak denken dat trauma hetgeen is wat je overkomt. Dus trauma is de scheiding van je ouders, de dood van een vader of moeder, een moeder die een bipolaire stoornis heeft, ruziemakende ouders, fysiek, psychologisch of seksueel misbruik. Dat zijn geen trauma’s, die gebeurtenissen zijn traumatisch. Hoe het ons van binnen verandert, dat is het trauma."
De ware betekenis van herstel
Als we als kind geleerd hebben om emoties en gevoelens weg te duwen zullen, omdat we niet geleerd hebben hier mee om te gaan, zoeken we in ons volwassen leven 'hulp'. Hulp in de vorm van eten, zoals Suzanne leerde om haar verdriet en pijn te verzachten met eten. Maar dat kan dus ook met alcohol, overmatig sporten, gamen of seks. Met andere woorden: de verslaving is niet het primaire probleem, het is eigenlijk een poging om het probleem op te lossen.
Daarbij is het niet alleen belangrijk om te herkennen wat er in de jeugd is gebeurd, maar ook om te herkennen hoe deze ervaringen zich in het hier en nu manifesteren. En hoe doe je dat? Door je te verbinden met je lichaam in het hier en nu. In herstel gaan betekent dus ook dat je de verbinding met je lichaam en je emoties herstelt. Je herstelt wat je al die tijd was kwijtgeraakt. Je herstelt jezelf, je vindt jezelf terug. En het verliezen van jezelf is de essentie van trauma.
Hypnotherapie en verslaving
Het werkelijke doel van therapie is opnieuw leren verbinden, daar vindt de heling plaats met het deel wat we zijn kwijtgeraakt, je authenticiteit. Hoe kan hypnotherapie nou een rol spelen bij dit herstel van verslaving? Hypnotherapie is een lichaamsgerichte vorm van therapie die kan helpen bij herstel van verslavingen met oefeningen en technieken die je leren om je opnieuw te leren verbinden met je lichaam, je emoties. Daarnaast kan je met hypnotherapie en EMDR pijnlijke ervaringen in het verleden verwerken en loslaten. Niet door erover te praten, maar door te voelen en deze alsnog te verwerken. Ik gebruik in mijn werk dus hypnotherapie, EMDR en mindfulness. Daarnaast gebruik mijn eigen ervaringsdeskundigheid in mijn werk bij mensen met verslavingsproblematiek.
* Waar zijn staat staat kan je ook haar of hen lezen, onze voornaamwoorden lopen nog achter bij onze emancipatie.
"Endorfine is belangrijk tegen stress. Als je babymuizen neemt en de endorfine receptoren buiten werking stelt, dan huilen ze niet als hun moeder niet in de buurt is. Dat zou betekenen dat ze niet zouden overleven in het wild. Als er vroeg in de jeugd stress en trauma is dan ontwikkelt het systeem van endorfine zich niet goed."
"Trauma is niet wat er gebeurt, maar wat er van binnen met je gebeurt als gevolg van de traumatische gebeurtenis.
Het gevolg hiervan is dat je je losmaakt van je emoties en gevoelens, van je lichaam. Je hebt moeite om in het hier en nu te leven en ontwikkelt een negatief beeld van jezelf en wordt defensief naar anderen.”
- Gabor Maté
Reactie plaatsen
Reacties